Van meel tot meesterwerk

Zeg je Vlaardingen, dan zeg je ijzerkoekjes. Stevig, boterig, kaneelachtig – een beetje zoals rauw koekjesdeeg. Al generaties lang favoriet van de stad. En sinds een paar jaar ook landelijk: Arjen Brijs blies het koekje bij Heel Holland Bakt nieuw leven in. 

WAAROM KOOS JE VOOR HET IJZERKOEKJE IN DE UITZENDING?

‘De opdracht was om een streekspektakelstuk te maken. Ik ben Vlaardinger en werk in Schiedam. Al sinds ik klein ben, worden er bij ons thuis ijzerkoekjes gebakken. Ik koos ervoor om dat te combineren en maakte een taart in de vorm van een alambiek met jenever, ijzerkoekjes en ijzerkoekjescrème.’

HOE WERD DAT ONTVANGEN?

‘Het werd een hype na de uitzending. Het liep storm bij de Aeolus molen waar je de ijzerkoekjesmix en -plaat kan kopen. Dat had ik helemaal niet verwacht. Ik wilde gewoon iets maken wat op mezelf sloeg en de jury mijn Vlaardingse cultuur laten proeven. Het inspireerde me om er meer mee te doen.’

WAT MAAKT EEN IJZERKOEKJE EEN GOED IJZERKOEKJE?

‘Dat ‘ie vers is. Maar het allerlekkerste is als het koekje eigenlijk net iets te donker is – bijna een beetje verbrand. Het is dan niet meer zo mooi om te verkopen, maar des te lekkerder om te eten.’

HEB JE EEN SPECIALE TECHNIEK NODIG OM EEN IJZERKOEKJE TE BAKKEN?

‘Je moet trefzeker zijn om hem om te draaien. Twijfel is garantie voor falen. Ik heb met de deelnemers van Heel Holland Bakt samen de koekjes gebakken, dat was hilarisch. Mensen denken te lang na: hoe ga ik dit doen, hoe moet ik ‘m omdraaien? Maar als je niet snel bent, dan stroopt het koekje op of hangt het over je spatel.’

HOE MAAK JE HET RECEPT 'EIGEN'?

‘Er zijn tientallen recepten, maar ze lijken wel veel op elkaar. In het boek ‘Vlaardingse IJzerkoekjes’ van de Vlaardingse bakker Frank Hazenberg staan er een heleboel. Hier kan je een beetje mee spelen. Wat meer boter, minder kaneel, een andere verhouding suiker bijvoorbeeld. Door te proberen kom je tot je eigen recept.’

ARJEN BRIJS

Geen bakker van origine, wel groot geworden als deelnemer van Heel Holland Bakt. Arjen groeide op met de geur van zelfgebakken ijzerkoekjes en kreeg als housewarmingscadeau zelfs een eigen een ijzerkoekjesplaat. Sindsdien bakt hij ze veel. Heel veel. Zijn Vlaardingse ijzerkoekjes komen via zijn webshop overal in het land terecht.   

www.koekenbakkert.nl


Het ijzerkoekjesrecept van Arjen 
 
400 gram Zeeuwse bloem
40 gram bruine basterdsuiker
180 gram witte basterdsuiker
200 gram roomboter
20 gram water
2 gram zout
6 gram kaneel

Meng alle ingrediënten, kneed tot een stevig deeg en laat even rusten in de koelkast. Verhit de ijzerkoekjesplaat. Rol het deeg uit tot een dikte van ongeveer 6 millimeter. Steek vormpjes uit (ovaal is traditioneel, maar alles kan!) en bak de koekjes op de plaat. Draai na ongeveer 45 seconden en bak de andere kant. Laat de koekjes afkoelen op een rooster. 
 

IJzerkoekjescrème (heerlijk met cake of in een taart)

1 liter volle melk
180 gram kristalsuiker
2 kaneelstokjes
4 eidooiers
50 gram maïzena
50 gram bloem
600 gram roomboter
140 gram poedersuiker
 

Meng 100 ml melk met de eidooiers, bloem, maïzena en suiker. Breng de overige melk met de kaneelstokjes aan de kook. Verwijder de stokjes, giet een beetje melk bij het maïzenapapje en roer. Giet terug bij de melk en breng weer aan de kook. Blijf roeren tot het indikt en laat dan de room afkoelen in een schaal. Klop boter met suiker luchtig en voeg langzaam toe. Breek de ijzerkoekjes en meng door de crème.
 

FIJNE VARIATIETIPS

Met een ijzerkoekje kun je alle kanten op. Rol het bijvoorbeeld eens dunner uit dan de gebruikelijke 6 millimeter en gebruik het als decoratie op een taart. Strooi het als crumble over een bolletje ijs. Dip de helft van je koekje in gesmolten chocolade, of besmeer het met icing en top af met muisjes. Experimenteer en eet smakelijk!